Restrukturyzacja to z definicji złożony proces zmian w obszarze strukturalnym, organizacyjnym, strategicznym, ekonomicznym i finansowym zmierzający z założenia do ratowania, poprawy funkcjonowania i dostosowania przedsiębiorstwa do warunków zewnętrznych lub reakcja na pogłębiające się problemy wewnątrz przedsiębiorstwa.

Tarcza Antykryzysowa 4.0. wprowadziła nowy rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego – uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne (tzw. „uproszczona restrukturyzacja”), dedykowane przedsiębiorcom, którzy wskutek pandemii COVID-19 utracili płynność finansową.

Największe zalety uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego to możliwość szybkiego przeprowadzenia i niesformalizowany charakter. Do jego otwarcia wystarczające będzie zawarcie umowy z doradcą restrukturyzacyjnym, przygotowanie spisu wierzytelności i spisu wierzytelności spornych, a następnie zamieszczenie obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym Już od chwili obwieszczenia, bez sądowej weryfikacji, dłużnik uzyskuje więc ochronę przed wierzycielami. Przedsiębiorca nie musi obawiać się egzekucji, potrąceń oraz natychmiastowego rozwiązania istotnych dla przetrwania i funkcjonowania przedsiębiorstwa umów.

Postępowanie z założenia ma być krótkie – wniosek do sądu o zatwierdzenie układu musi być złożony w terminie 4 miesięcy od dnia obwieszczenia. Dlaczego? Ano dlatego, że czas w sytuacji utraty płynności finansowej działa zdecydowanie na niekorzyść przedsiębiorcy. Co ważne – wdrożenie uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego uwalnia zarząd przedsiębiorstwa od odpowiedzialności za długi. Nie bez znaczenia jest również dla przedsiębiorcy fakt, iż jego jedynym kosztem postępowania jest wynagrodzenie dla nadzorcy.

Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne – dla kogo?

Z uproszczonej restrukturyzacji może skorzystać każdy przedsiębiorca (spełniający rzecz jasna warunki formalne), niezależnie od formy, w jakiej prowadzone jest przedsiębiorstwo. Skorzystanie z uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego jest możliwe zarówno dla przedsiębiorców zarejestrowanych w CEIDG, jak i dla Spółek. Tak! Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą również może skorzystać z tej formy postępowania restrukturyzacyjnego.

Z mechanizmów uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego może skorzystać przedsiębiorca, który:

– stał się niewypłacalny – tj. utracił on zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące, lub gdy zobowiązania te przekraczają wartość jego majątku i stan taki utrzymuje się nieprzerwanie 24 miesiące

– przedsiębiorca dopiero zagrożony niewypłacalnością – tj. którego sytuacja ekonomiczna wskazuje, że w niedługim czasie, bez wdrożenia odpowiednich działań restrukturyzacyjnym, może stać się niewypłacalny.

Bez doradcy restrukturyzacyjnego ani rusz!

Kluczowym elementem uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego jest zawarcie umowy o sprawowanie nadzoru nad przedmiotowym postępowaniem z doradcą restrukturyzacyjnym. Ważne jest, że to sam dłużnik dokonuje wyboru doradcy restrukturyzacyjnego, który w momencie podpisania przedmiotowej umowy staje się formalnie nadzorcą układu.

Nadzorca układu czuwa nad czynnościami dłużnika oraz jego przedsiębiorstwem, jest swoistym pomostem między przedsiębiorcą a jego wierzycielami w zakresie przeprowadzenia głosowania nad propozycjami układowymi. Nadzorca przygotowuje również plan restrukturyzacyjny i opinię o możliwości wykonania układu.

Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne umożliwia przedsiębiorcy przygotowanie projektu porozumienia z wierzycielami (układu), przewidującego określone środki restrukturyzacyjne polegające na umorzeniu części zadłużenia, rozłożeniu zobowiązań na raty lub odroczeniu terminów płatności. Propozycje układowe przedsiębiorca przy udziale doradcy restrukturyzacyjnego przedstawi wierzycielom oraz zbierze ich głosy oddane w przedmiocie zaproponowanego układu. Postępowanie w przeważającej części toczy się poza sądem. Sąd jedynie decyduje o tym czy przyjęty układ zatwierdzić lub odmawia jego zatwierdzenia.

Zalety uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego

Jako instrument wprowadzony w ramach pomocy dla przedsiębiorców dotkniętych skutkami pandemii COVID-19 uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne ma na celu ograniczenie konsekwencji utraty płynności finansowej lub zapobieganie jej wystąpieniu. Służy stworzeniu możliwości przetrwania przedsiębiorcy i kontynuowania działalności, a nie odroczeniu w czasie nieuniknionej upadłości.

Wszczynając uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne, dłużnik uzyskuje natychmiastową i pełną ochronę przed egzekucjami z chwilą jego otwarcia. Ochrona obejmuje zarówno automatyczne zawieszenie trwających już egzekucji, jak i uniemożliwienie inicjowania nowych. Dotyczy to wszystkich wierzytelności, w tym nawet tych zabezpieczonych rzeczowo. Dotychczas wierzyciel zabezpieczony rzeczowo znajdował się w uprzywilejowanej pozycji, ponieważ mógł prowadzić egzekucje z przedmiotu zabezpieczenia w trakcie postępowania. Po otwarciu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego żadna egzekucje nie jest już dopuszczalna.

Jak wspomniano – ochrona dłużnika i przewidywany czas uproszczonego postępowania jest określony i wynosi 4 miesiące. Brak wpływu do sądu wniosku o zatwierdzenie układu przed upływem czteromiesięcznego okresu będzie skutkował umorzeniem tego postępowania

Co więcej, dotychczas wierzyciele zabezpieczeni rzeczowo, bez względu na rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego, mogli nie uczestniczyć w układzie, który najczęściej przewiduje umorzenie części wierzytelności. W uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym ta zasada w dalszym ciągu obowiązuje, ale z wyłączeniem sytuacji, w której dłużnik zaproponuje spłatę 100% wierzytelności zabezpieczonych. W takim przypadku wierzyciel uczestniczy w układzie, nawet jeżeli przewiduje on np. rozłożenie spłaty na raty, odroczenie terminu płatności czy konwersję długu na kapitał.

Wspomniano już o wprowadzeniu zakazu wypowiadania kluczowych dla funkcjonowania przedsiębiorcy umów bez zezwolenia nadzorcy układu. Zakaz ten ma chronić dłużnika przed pozbawieniem go możliwości kontynuowania działalności i wypracowania zysków, przeznaczonych następnie na zaspokojenie wierzycieli.

Przedmiotowe ograniczenie wypowiadania umów dotyczy:

  • umowy najmu albo dzierżawy lokalu lub nieruchomości, w których jest prowadzone przedsiębiorstw dłużnika,
  • umowy kredytu, leasingu, ubezpieczeń majątkowych,
  • umów rachunku bankowego,
  • umów poręczeń,
  • umów obejmujących licencje udzielone dłużnikowi oraz gwarancji lub akredytyw.

Kolejną zaletą uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego jest to, że dłużnik zachowuje zwykły zarząd nad bieżącą działalnością przedsiębiorstwa. Jedynie czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu wymagają zgody nadzorcy układu.

Podsumowanie

W tym miejscu wskazać należy, że nie każde postępowanie restrukturyzacyjne kończy się sukcesem. Dłużnik może nie zdążyć złożyć w sądzie wniosku o zatwierdzenie układu przed upływem czteromiesięcznego terminu lub może okazać się, że nie udało się we wskazanym terminie wypracować porozumienia z wierzycielami. Ustawodawca przewidział, że w ciągu 2 tygodni od odmowy zatwierdzenia układu albo w terminie siedmiu dni od umorzenia postępowania dłużnik może złożyć uproszczony wniosek o ogłoszenie upadłości lub uproszczony wniosek o otwarcie postępowania sanacyjnego.  Za sprawą tego majątek dłużnika pozostaje pod ochroną i możliwe jest harmonijne przejście do postępowania sanacyjnego lub ewentualne rozpoczęcia postępowania upadłościowego.

Z uwagi na powyższe zasadnym będzie już na etapie rozważania możliwości ratowania przedsiębiorstwa w kryzysie skorzystanie z doradztwa i zaangażowanie profesjonalnych konsultantów.

Warto zaznaczyć, że przedmiotowe przepisy mają jednak charakter tymczasowy. Otwarcie uproszczonej restrukturyzacji możliwe będzie tylko do 30 czerwca 2021 r. Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne można wdrożyć tylko raz!

W przypadku pytań czy wątpliwości nasi doświadczeni eksperci chętnie udzielą wszelkiej pomocy.

Zapraszamy do kontaktu.