Wykładnia art. 342 ust. 1 pkt 1 pr. up. nie budzi wątpliwości zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie. Jak stanowi przywołana regulacja, poza wyjątkami wymienionymi w treści przepisu, należności ze stosunku pracy powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości podlegają zaspokojeniu w kategorii pierwszej, w ramach podziału funduszów masy upadłości.

Nie analizując w tym opracowaniu szczegółowo kwestii związanych z precyzyjnym wskazaniem momentu ogłoszenia upadłości, należy ograniczyć się do stwierdzenia, że dzień ogłoszenia upadłości jest determinantą czasową pozwalającą na uznanie konkretnych należności za wierzytelności pracownicze z art. 342 ust. 1 pkt 1 pr. up.

Wskazać należy także, że zgodnie z przeważającym stanowiskiem doktryny przytoczona regulacja odnosi się do stosunku pracy sensu stricto – w rozumieniu wynikającym z Kodeksu pracy.

Należności za pracę świadczoną w ramach stosunków cywilnoprawnych, takich jak umowa-zlecenie czy umowa o dzieło lub innych pokrewnych, nie podlegają zaspokojeniu w ramach należności ze stosunku pracy ujętych w kategorii pierwszej. Reguluje się je jako wierzytelności masy upadłości należące do kategorii drugiej – jako inne należności niepodlegające zaspokojeniu w innych kategoriach.

 

Przechodząc do analizy termin „należności ze stosunku pracy”, należy zwrócić uwagę na tezę wyroku Sądu Najwyższego z 24 kwietnia 2007 r., w której wskazano, że „użyte w art. 342 ustawy z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (…) pojęcie »należności ze stosunku pracy« należy rozumieć w taki sam sposób, w jaki ujmuje tę kwestię (roszczeń pracowniczych) ustawa z 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (t.j. Dz.U. z 2002, nr 9, poz. 85 ze zm.) – w art. 6, jak również obecnie obowiązująca ustawa z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 272 ze zm.) – w art. 12”.

Tym samym w zakresie pojęciowym „należności ze stosunku pracy” mieści się zarówno wynagrodzenie za pracę, jak i inne roszczenia związane ze stosunkiem pracy, premie, ekwiwalenty za niewykorzystane urlopy oraz świadczenia związane z rozwiązaniem umowy o pracę, np. odprawa, odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia, roszczenie odszkodowawcze z tytułu bezprawnego rozwiązania umowy o pracę oraz roszczenia Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych o zwrot z masy upadłości świadczeń należnych za okres po ogłoszeniu upadłości wypłaconych pracownikom upadłego.

dr Paweł Janda

________________________

Niniejsza publikacja to fragment artykułu „Wierzytelność pracownicza w postępowaniu upadłościowym”, który ukazał się w numerze 28 [2/2022] czasopisma „Doradca Restrukturyzacyjny”.